Groningen!

Dag lieve mensen

Vorige week was ik precies een maand in Suriname. Het werd dus hoog tijd om richting Groningen te gaan, om de heimwee limiteren. Maar deze keer was de binnenkomst niet over de gebruikelijke museumbrug, maar via een romantisch zandweggetje met palmbomen en veel kleurige bloemen. Goed, aangezien ik ook niemand van deze lezers heb opgezocht, zal het jullie ook niet verbazen dat het bezochte plaatsje niet het Groningen was van de fietsen, de studenten, het koude weer en de vele warme kroegen.
In 1845 werd door Hollandse boeren Groningen in Suriname gesticht. De regering in Nederland was bang dat de kolonie ten onder ging, door het arbeidstekort dat kon ontstaan door de vermoedelijke afschaffing van de slavernij. Daarom stuurden zij 400 Groningse en Gelderse landbouwers naar Suriname. De geïmmigreerde boeren werden in Suriname Boeroes genoemd.
Maar de droom van mijn vroegere plaatsgenoten om in dit mooie en vruchtbare land het arbeid- en voedseltekort alvast te beperken, werd niet gerealiseerd. De gevestigde plantagehouders vonden de nieuwe bewoners een slecht voorbeeld voor de slaven. Werken op het land en in de huishouding was immers niet bedoeld voor witte mensen. De plantagehouders voelden zich bedreigt en wezen de nieuwkomers een drassig stuk land toe aan de Sarramacarivier, dat door de Boeroes werd gedoopt tot Groningen. De omstandigheden waren armoedig. De Boeroes kregen te maken met slechte huisvesting, een onbekend klimaat en te weinig drinkwater. Ook tropische ziekten troffen de nieuwelingen, gele koorts en malaria maakten vele slachtoffers in de tijd. Net als in andere dorpen in het district zorgden deze factoren ervoor dat de bevolking van Groningen binnen vijf jaar was gehalveerd. Een klein gedeelte van de overgebleven Groningers kozen ervoor om terug te gaan naar Nederland en het andere gedeelte trok bijna in zijn geheel naar aangewezen gebied even buiten Paramaribo. Inmiddels hebben de Boeroes een goed en welvarend bestaan.
Een van mijn huisgenoten voetbalt met Boeroes. Hij vertelde dat de Boeroes er nog steeds uit zien als blanken (er wordt weinig gemengd met andere bevolkingen), maar dat ze alle gebruiken hebben van de andere Surinamers, ze spreken Surinaams-Nederlands en Sranantongo. Ik had gelezen dat de Hollandse identiteit van de Boeroes is vervaagd. Intergratie was belangrijk om goed te functioneren in het land en het cultureel erfgoed kon niet in stand worden gehouden doordat de populatie te klein was.
Groningen was mooi. Ook al zijn de Boeroes uit Groningen bijna allemaal weggetrokken uit het dorp, je ziet nog steeds overeenkomsten met Nederland. De straatnamen, een theehuisje en de een voetbalclub waarvan de clubkleuren overeenkomen met die van F.C. Groningen.
Na Groningen gingen we door naar Nickerie. Nickerie is de een na grootste stad van Suriname. Volgens Menno mijn huisgenoot wordt Nickerie als hét excuus gebruikt in Suriname. Het is al zo vaak gebeurt dat iemand niet aanwezig is wanneer je belt of langsgaat en het standaard antwoord is dan: ´Nee, die is momenteel naar Nickerie´. (het is wel wat onduidelijk wat deze mensen doen in nickerie, maar blijkbaar is het voldoende antwoord in iedere omstandigheid.)
Maar of Nickerie nu een smoes is of niet, ik weet het niet. Maar inmiddels begrijpen ik wel waarom je naar Nickerie zou gaan. Het is een klein stadje dat steeds meer groeit. Het mooiste wat we in Nickerie hebben gezien was Bigi Pan, dat letterlijk ‘Groot Meer’ betekend; een zeer terechte naam: aangezien het 6.300 ha groot is (volgens mij, nooit goed geweest in het onthouden van cijfers, het was in ieder geval enorm groot, heus. (hmm…twijfelachtige info doet het verhaal wel wat te niet)). In het groot meer is een diversiteit aan vogels en vissen te vinden. Het meer mond uit in de Atlantische oceaan en heeft daardoor brak water. Doordat het zoutgehalte schommelt gaan er dikwijls bomen dood. De overblijfselen van deze bomen typeren het landschap. Ook moerasbomen verfraaien het landschap van Bigi Pan; om zuurstof te krijgen hebben ze wortels die als rietjes boven het water reiken.
Het meer bezoeken is het handigste met een houten bootje. De boot van ons werd bestuurd door de Natuurbeheerder van het gebied, een op z’n minst verrassende man te noemen. Hij sprong continu in het water terwijl hij riep: ‘hier mag je zwemmen hoor!’. Ik hoop dat hij niet erg teleurgesteld was toen we niet zo enthousiast reageerde op dit verzoek. De fauna is leuk, maar ik ga niet zwemmen in water met krokodillen. Verder attendeerde hij ons op alle vogels en noemde de bijbehorende namen. Maar zijn oplettende ogen kwamen goed tot zijn recht als het ging om kaaimannen, de beesten zijn zo goed als onzichtbaar zijn in het water tussen het riet. Maar ik was pas echt verrast toen de man zich niet bedacht en met een jachtgeweer schoot. Wonderlijk, omdat de natuurbeheerder de taak heeft om stropers aan te pakken; zeldzame vogels en vissen worden hier gevangen en illegaal verkocht aan het buitenland. Maar voor deze kaaiman werd blijkbaar een uitzondering gemaakt. Kaaiman (een spitsere en gestroomlijnde krokodil) is een Surinaams lekkernij, mals vlees en pittig gekruid. Ik heb het niet mogen proeven, want de natuurbeheerder schoot mis.
Ik weet nog steeds niet of ik nu blij of teleur gesteld moet zijn dat mijn avond eten niet bestond uit kaaiman, maar vers gevangen Tillapiavis. We aten bij een huisje dat we hadden gehuurd op het midden van het meer. Door de wind was het aangenaam en muskieten vrij. Hier konden we bijkomen van de enig sinds drukke dag en genieten van onze hangmat en de omgeving.

Inmiddels ben ik al weer terug in Paramaribo. Mijn stage loopt prima en ik ben al redelijk geïntegreerd. Mijn onderzoek vlot redelijk en ik krijg hulp van een medewerkster.
Vrijdag ga ik naar Brokopondo. Een district in het binnenland. Ik ben erg benieuwd naar de ongerepte natuur en watervallen die mij zijn beloofd.

Liefs marije